Marranzano Siciliano – de Siciliaanse mondharp.
Het klinkt al zo lekker zuidelijk: marranzano. Deze Siciliaanse mondharp, ook wel sciaccapensieri genoemd, is een instrument waarvan we allemaal minstens één keer het geluid hebben gehoord. Volgens de Sicilianen is de mondharp begin van de 19e eeuw uitgevonden. Dit blijkt toch anders in elkaar te zitten. Je leest het allemaal in deze blog, veel plezier met lezen!
Een mondharp., wat is het precies?
De marranzano bestaat uit een ijzeren tong en een metalen hoefijzervorm, door de trilling van het materiaal produceert het geluid. Het is een bijzonder en onmiskenbaar geluid dat vaak Siciliaanse volksliederen begeleid. Deze mondharp is een instrument dat Sicilianen zeer dierbaar is en dat in onze moderne tijd niet is afgenomen. Het is een belangrijk symbool van Sicilië en kent verschillende benamingen. Hierboven las je er al twee. Verder wordt de naam mariuolu in Palermo gebruikt, marauni in Catania, Ngannalaruni in Agrigento.
Hoe gebruik je de mondharp?
Het bespelen van dit instrument is niet eenvoudig, het vergt een beetje aandacht en oefening. De naam zegt het al, je gebruikt je mond om de marranzano te bespelen. De muzikant houdt het instrument tegen zijn tanden. Op deze manier fungeert de mond als klankbord. Hij beweegt vervolgens met zijn handen de metalen tong die op het hoefijzer trilt en het geluid produceert. Door de beweging van de mond en de ademhaling kan hij het geluid moduleren waardoor de muzikant en het muziekinstrument één geheel, een uniek geluid worden.
Geschiedenis, ook buiten Sicilië.
De marranzano is een van de oudste instrumenten ter wereld. Archeologen vonden in Shimao in China mondharpen van bot die ruim 4.000 jaar oud zijn. In Siberië en Mongolië spelen mondharpen vandaag de dag nog een belangrijke rol als communicator met de spirituele wereld.
Overal ter wereld te horen:
Niet overal ter wereld zien mondharpen er hetzelfde uit en worden ook niet op dezelfde manier bespeeld. Het is onbekend waar mondharpen oorspronkelijk vandaan komen. Ze werden onder meer verspreid via handelscontacten tussen Azië en Europa. Europeanen namen vaak mondharpen mee als ruilhandelswaar naar gebieden die zij wilden koloniseren – in Azië, Noord-, Midden- en Zuid Amerika, Afrika, Australië en Nieuw Zeeland.
Ook nu nog:
Mondharpen worden nog steeds bespeeld: als onderdeel van een cultuur, of door liefhebbers en muzikanten. Ook in de pop- en filmmuziek wordt de mondharp nog steeds gebruikt, bijvoorbeeld: Red Hot Chili Peppers – “Give it Away” van het album Blood Sugar Sex Magik en Golden Earring – “Joe” van het album Bloody Buccaneers. Leonard Cohen heeft op zijn album – Songs from a room– de mondharp zelfs een prominente plek gegeven.
Kortom Sicilië is niet de enige plaats waar mondharpen worden gebruikt, maar als je het “oink, oink” geluid hoort zit je met je hoofd meteen op het mooie Sicilië en laat dat nou net de plek zijn waar we heel graag zijn!
In deze video kan je een stukje typisch Siciliaanse volksmuziek horen:
Ik hoop dat je na het lezen van deze blog meer te weten bent gekomen over de “Siciliaanse” mondharp. Misschien heeft het je zelfs wel geïnspireerd om zelf te beginnen met het leren bespelen van de mondharp. Een kleine tip: Pas goed op je tanden……ik spreek namelijk uit ervaring!
