Marsala, stad en wijn!

Marsala, de stad

Deze relatief onbekende parel aan het uiterste westelijke puntje van Sicilië met witte zandstranden en sfeervolle straatjes is een van de hoogtepunten van Sicilië. Je kent Marsala waarschijnlijk wel van de gelijknamige versterkte wijn die hier vandaan komt. Daarover lees je verderop in deze blog meer! Eerst nemen we een kijkje in de stad. Tijdens de zomermaanden komt er extra leven in de brouwerij. Er worden veel culturele activiteiten georganiseerd, zoals theaterfestivals en live muziek.

Je kunt niet om de volgende bezienswaardigheden heen als je Marsala bezoekt:

Archeologisch Museum Baglio Anselmi

Het Regionaal Archeologisch Museum bevindt zich in de Baglio Anselmi. Dit was voorheen een wijnmakerij en maakt deel uit van het Archeologisch Park van Lilibeo. Het belangrijkste tentoongestelde item dat in het museum bewaard wordt is een Punisch schip. Dit schip is ontdekt in 1969 in de wateren van de Isola Grande, aan de noordelijke monding van de Stagnone-lagune. Het is een uniek exemplaar in de wereld.

Verder vind je in de tentoonstellingsruimtes tal van archeologische vondsten die dateren uit de eerste eeuw vóór Christus tot de eerste eeuw ná Christus. Zoals een buitengewone verzameling amforen en klassieke Griekse en Romeinse opslagvaten. Ze wijzen op de bloeiende commerciële activiteit in deze zee.

De oude stadspoorten  

De Porta Garibaldi is een van de belangrijkste monumenten van Marsala. Het is een integraal onderdeel van de oude verdedigingsmuren.
De poort werd gebouwd in 1685 om de reeds bestaande poort te vervangen. Ze werd Porta del Mare genoemd ten tijde van de bouw vanwege het uitzicht op het stadsstrand. Later werd deze poort vernoemd naar Garibaldi. Dit om de landing van Garibaldi en de duizend roodhemden op 11 mei 1860 te herdenken.

Porta Nuova werd gebouwd aan het einde van de 18e eeuw  naar een ontwerp van ingenieur Meo. Dit om de oude poort die deel uitmaakte van het verdedigingssysteem van de stadsmuren en wallen te vervangen. Deze was gemaakt van hout door timmerman Gaspare Paci en moest worden gesloopt omdat ze onveilig was.

Het plein Piazza della Repubblica

Piazza della Repubblica, ook wel Piazza Loggia genoemd, is misschien wel het meest elegante plein van Marsala. Midden op het plein staat de imposante San Tommaso kathedraal dat meteen ook de grootste kerk van de stad is. Zowel aan de buitenkant als aan de binnenkant zie je de prachtige barokke stijl. Links van de kathedraal staat het historische Palazzo VII Aprile. Dit voormalige paleis met prachtige booggalerij is nu het stadhuis van Marsala. In de straten rondom het plein kun je prima winkelen en even uitrusten in één van de vele gezellige bars en restaurants.

Chiesa del Purgatorio

De ‘kerk van het vagevuur’ met uitzicht op het gelijknamige plein met in het midden de monumentale achttiende-eeuwse fontein, was oorspronkelijk de kerk van de heiligen Fabiano en Sebastiaan, waarvan het beeld opvalt door de overdadig uitgewerkte hoofdgevel. De gevel, in barokstijl, is versierd met prachtige gedraaide zuilen. Ook de twee klokkentorens vallen op. Zij omlijsten het centrale deel dat het standbeeld van San Sebastiano bevat. Recente opgravingen langs de fundamenten van de kerk hebben de muurstructuren van een heilig gebouw uit het Byzantijnse tijdperk aan het licht gebracht.

In de omgeving zijn er veel zoutpannen die ook zeer fotogeniek zijn. Naast Marsala ligt namelijk het Natuurreservaat van de Stagnone-eilanden. Je kon er al meer over lezen en bekijken in deze blog!

Marsala, de wijn

Marsala is een Siciliaanse versterkte wijn (zoals Port en Vermouth), vernoemd naar de plaats waar hij gemaakt wordt op dit mooie eiland. De wijn wordt gemaakt van een of meerdere van deze witte en/of blauwe druiven: Grillo, Catarrato, Inzolia, Damaschino, Pignatello en Nero d’Avola.

Marsala wordt altijd versneden (gemaakt van verschillende jaaroogsten) om een constante smaak te kunnen leveren. Daarna kan de wijn wel verder worden gerijpt (1-5 jaar) om zo het predicaat fine, superiore, superiore riserva, vergine of stravecchio te krijgen. Marsala is een DOC geklasseerde wijn, hij kreeg voor het eerst de Denominazione di Origine Controllata (DOC) status in 1969. De Europese Unie verleent het de status van beschermde oorsprongsbenaming (BOB). De meeste andere landen beperken het gebruik van de term Marsala tot producten uit het Marsala-gebied.

Hoewel  ‘gewone’ onversterkte wijn ook in de regio Marsala wordt geproduceerd, komt deze niet in aanmerking voor de benaming Marsala DOC.

Marsala toont enkele overeenkomsten met sherry. Beide wijnen worden versterkt, dat wil zeggen: er wordt alcohol aan toegevoegd. Beide maken gebruik van het solera-systeem (Italiaans: perpetuum). Kort gezegd houdt dat in dat de wijnen tijdens het rijpen worden aangevuld met jonge wijn. Op de fles is dan ook geen jaartal te vinden.

Het klassieke Marsala recept is een blend van onderstaande ingrediënten, die in verschillende percentages toegevoegd worden:

• Witte wijn van de Grillo, Catarratto,  Damaschino en Inzolia druiven (DOC-wijn uit Sicilië)
• Druivendistillaat
• Mosto cotto (=gekookte most, super geconcentreerd, balsamico-achtig en zoet)
• Mistella, ofwel most van DOC-druiven aangelengd met druivendistillaat.

Door de hoeveelheid van bovenstaande ingrediënten te wisselen, krijg je verschillende soorten Marsala. De soorten worden ingedeeld op tijd van rijping, suikergehalte en kleur:

Tijd van rijping:

• Fine -> 1 jaar vatrijping, 17% alcohol
• Superiore -> 2 jaar vatrijping, 18% alcohol
• Superiore Riserva -> 4 jaar vatrijping, 18% alcohol

Suikergehalte:

• Secco (droog) -> max 40 gram suiker per liter
• Semisecco (halfdroog) -> 41 tot 100 gram suiker per liter
• Dolce (zoet) -> meer dan 100 gram suiker per liter

Kleur:

• Oro (goudgeel)
• Ambra (amber)
• Rubino (robijn)

Geschiedenis van de Marsala wijn

Marsala werd waarschijnlijk voor het eerst populair buiten Sicilië door de Engelse handelaar John Woodhouse. In 1773 landde hij in de haven van Marsala en ontdekte de lokale wijn die in de regio werd geproduceerd, die werd gerijpt in houten vaten en vergelijkbaar smaakte als Spaanse en Portugese versterkte wijnen die toen populair waren in Engeland. 

Woodhouse erkende dat het alcoholgehalte en de alcoholische smaak van deze wijn behouden bleven tijdens langeafstandsreizen over zee. Hij geloofde verder dat de Marsala erg populair kon worden in Engeland. Marsala bleek inderdaad zo succesvol dat Woodhouse terugkeerde naar Sicilië en in 1796 begon met de massaproductie en de daarbij behorende commercialisering.

In 1806 was het Benjamin Ingham (1784-1861), die vanuit Leeds op Sicilië aankwam. Hij opende nieuwe markten voor Marsala in Europa en Amerika. Benjamin Ingham begon een snel groeiende Marsala handel met fors uitgestrekte wijngaarden die later geleid werd door Joseph Whitaker en William Ingham Whitaker. Joseph en zijn broer William Ingham Whitaker erfden dit bedrijf en het bankimperium van hun overgrootvader.

In 1833 kocht de ondernemer Vincenzo Florio,  woonachtig in Palermo maar vóór zijn adoptie Calabrees, grote stukken land op tussen de twee grootste gevestigde Marsala-producenten en begon zijn eigen jaargang te maken met een nog exclusiever assortiment druiven. Florio kocht het bedrijf van Woodhouse aan het einde van de negentiende eeuw en consolideerde de Marsala-wijnindustrie.

In onze webshop hebben wij twee soorten Marsala staan.Een Marsala Superiore Ambra Garibaldi Dolce DOC en de halfdroge: Marsala Fine Ambra Semisecco DOC. Je zag ze hierboven op de foto’s al even voorbij komen. Geniet van een glaasje Marsala met een lekkere Siciliaanse delicatesse erbij en denk nog eens terug aan de rijke historie hiervan. Hopelijk heb je dankzij deze blog inspiratie gekregen voor jouw trip naar de stad Marsala en de prachtige omgeving.